Khi đọc các tài liệu kỹ thuật, chúng ta thường gặp các thuật ngữ “accuracy” và “precision”. Hai thuật ngữ này được dịch sang tiếng Việt là gì và chúng có đồng nghĩa không?

Trước hết, cần khẳng định là hai thuật ngữ “accuracy” và “precision” không đồng nghĩa. Tuy nhiên, khi dịch sang tiếng Việt thì chúng thường được gọi chung là “độ chính xác” nên dễ gây nhầm lẫn cho người đọc.

Thuật ngữ “accuracy” (độ chuẩn xác) được dùng để chỉ mức độ khác biệt giữa các giá trị đo so với giá trị “thực” hoặc giá trị “chuẩn” dùng để tham chiếu. Như vậy, thuật ngữ độ chuẩn xác có liên quan với sai số hệ thống của hệ thống đo.

Thuật ngữ “precision” (độ chính xác) được dùng để chỉ độ lặp lại của các giá trị đo trong cùng một điều kiện đo. Như vậy, độ chính xác có liên quan với mức độ phân tán của các giá trị đo.

Người ta thường dùng hình ảnh của trò chơi "ném phi tiêu" để minh họa cho sự khác biệt giữa độ chuẩn xác và độ chính xác:

(Nguồn: http://cwx.prenhall.com/bookbind/pubbooks/hillchem3/medialib/media_portfolio/01.html)

Hình a: 3 mũi tên nằm cách xa nhau và cũng không nằm quanh hồng tâm nên được xem là có độ chuẩn xác thấp và độ chính xác thấp.

Hình b: 3 mũi tên nằm gần nhau nhưng lại cách xa hồng tâm nên được xem là có độ chuẩn xác thấp (cách xa giá trị "chuẩn" là hồng tâm) nhưng độ chính xác cao (do các mũi tên nằm gần nhau --> độ lặp lại tốt).

Hình c: 3 mũi tên nằm quanh hồng tâm nhưng lại nằm cách xa nhau nên được xem là có độ chuẩn xác cao (không khác biệt nhiều so với giá trị "chuẩn" là hồng tâm) nhưng độ chính xác thấp (do các mũi tên nằm xa nhau --> độ lặp lại không tốt).

Hình d: 3 mũi tên đều nằm quanh hồng tâm và nằm gần nhau nên được xem là có độ chuẩn xác cao và độ chính xác cao.